Mars to czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Nazwa planety pochodzi od imienia rzymskiego boga wojny – Marsa. Zawdzięcza ją swej barwie, która przy obserwacji z Ziemi wydaje się rdzawo-czerwona i kojarzyła się starożytnym z pożogą wojenną. Oto 10 faktów na temat Marsa, o których mogliście nie wiedzieć.
1. Planeta Mars w starożytności
W antycznej Grecji wierzono, że Ziemia jest centrum wszechświata, a Mars jest jedną z pięciu gwiazd, które obracają się wokół niej.
W antycznym Egipcie z kolei nazywali go Har Decher co po prostu znaczyło „Czerwony” – jest to jedna z najstarszych zarejestrowanych nazw jakie nadaliśmy tej planecie.
Babilończycy nazywali z kolei Marsa Nergalem co oznaczało „Gwiazdę śmierci”. Brało się to stąd, że wiele z antycznych kultur wierzyło, iż powierzchnia tej planety swój czerwony kolor bierze od krwi, która ją pokrywa.
2. Pierwsza obserwacja Marsa przez Teleskop
Pierwszą osobą, która obserwowała Marsa przez teleskop był Galileusz. Miało to miejsce w roku 1609.
3. Dlaczego Mars jest czerwony?
Mars był obserwowany już przez starożytne cywilizacje. Zauważyli go Egipcjanie, a Babilończycy łączyli go ze swoim bogiem świata podziemnego – Nergalem. Starożytni Grecy i Rzymianie nazywali planetę imionami swoich bogów wojny – odpowiednio Ares i Mars. Te wszystkie określenia wynikały z czerwonej barwy, która jednoznacznie kojarzyła się z krwią. Dziś wiemy, że Mars swój kolor zasługuje obecnością rdzy na powierzchni.Tak naprawdę Mars swój czerwony kolor zawdzięcza tlenkom żelaza, czyli po prostu rdzy. Tamtejsze bogate w ten metal skały po prostu zardzewiały z wierzchu, zwietrzały, a wszystko pokryła warstwa rdzawego pyłu. Pod spodem jest jednak bardziej swojsko – szaro.
4. Grawitacja na Marsie
Na Marsie #grawitacja wynosi zaledwie 38% ziemskiego, co oznacza, że ziemski kilogram tam waży jedyne 380 gramów. Dzięki mniejszej grawitacji na planecie tej mogły powstać dużo wyższe góry i głębsze doliny niż na Ziemi. Olympus Mons będący najwyższym znanym wulkanem w Układzie Słonecznym ma wysokość 25 kilometrów, natomiast kanion Valles Marineris osiąga głębokość nawet 7 kilometrów.
5. Temperatura na Marsie
Na Marsie jest co prawda dużo zimniej niż na Ziemi (temperatura minimalna wynosi tam -143 stopnie Celsjusza, średnia -63 C), ale doba trwa niemal tyle samo – 24 godziny i 37 minut. Do tego nachylenie tej planety względem Słońca jest niemal identyczne co oznacza, że pory roku są tam bardzo podobne do ziemskich, choć dwukrotnie dłuższe.
6. Księżyce Marsa
Mars posiada dwa księżyce – Fobos i Deimos (z greckiego strach i trwoga), które według astronomów są po prostu planetoidami przechwyconymi przez grawitację Czerwonej planety dawno temu. Jednak nie oznacza to, że na zawsze – za około 30-50 milionów lat Fobos rozpadnie się (w takim przypadku Mars dorobi się małego pierścienia) albo rozbije o powierzchnię Marsa.
7. Lądowanie na Marsie
Mars 2 (Марс 2) był pierwszym obiektem stworzonym ręką człowieka, który dotknął Marsa co miało miejsce w 1972 roku, ale dotknął on go dość gwałtownie – lądownik rozbił się tam w trakcie burzy piaskowej. Bardziej skuteczna próba lądowania miała miejsce w roku 1976 – a dokonały jej amerykańskie sondy Viking 1 i 2, które dodatkowo przesłały na Ziemię pierwsze kolorowe zdjęcia tej planety.
8. Życie na Marsie
Większość pochodzących z Marsa meteorytów jakie udało nam się odnaleźć na Ziemi należy do grupy SNC. Jeden z kamieni, który nie należy do tej grupy – meteoryt ALH 84001 zwiera ciekawe mineralne formacje, które niektórzy naukowcy uznają za skamieliny mikrobów co potwierdzać ma istnienie, przynajmniej w przeszłości, życia na Marsie.
9. Atmosfera na Marsie
Atmosfera Marsa jest bardzo rzadka i przejrzysta, a ciśnienie przy powierzchni waha się od 1 do 9 hPa i zależy od wysokości terenu. Wysokość terenu na Marsie waha się w granicach około 10 kilometrów. Podobnie jak na Wenus, atmosfera Czerwonej Planety składa się głownie z dwutlenku węgla, a ilość pary wodnej jest około 100 razy mniejsza niż w atmosferze naszej planety. Obserwując Marsa nawet przy użyciu naziemnych teleskopów obserwacyjnych, łatwo da się zauważyć kondensację pary wodnej, która występuje w postaci tzw. białych oraz błękitnych obłoków występujących w atmosferze Marsa. Czasami udaje się także zaobserwować pociemnienie gruntu przypominające ziemię po opadach deszczu. Dowodem na pojawiające się na Marsie opady atmosferyczne są tzw. białe czapki biegunowe Marsa (szczególnie okazała jest czapka południowa) topniejące w czasie trwania lata polarnego.
10. Jeszcze parę ciekawostek o Marsie
Czwarta planeta od Słońca jest ostatnią, która składa się ze skał. Kolejne ciała niebieskie w naszym Układzie Słonecznym są już zbudowane z gazu. Z tego też powodu na Marsa patrzymy najprzychylniej, jeśli chodzi o planetę, która w przyszłości mogłaby stanowić drugi dom ludzkości. Niestety imprezy sylwestrowe na Marsie przeżywalibyśmy rzadziej. To dlatego, że rok trwa tam 687 dni, co stanowi prawie dwa lata ziemskie. Za to ludzie, którzy narzekają, że doba jest dla nich za krótka, na Marsie mogliby poczuć się odrobinę lepiej. Dzień na Czerwonej Planecie trwa 24 godziny, 39 minut i 35,244 sekundy. W skali roku (marsjańskiego) jest to już dość sporo czasu.